یادداشتی بر اسطوره ضحاک (مطالعه تطبیقی میان شاهنامه-کوش نامه و گزیده ای از متون اسلامی)
نویسندگان
چکیده
چکیده:اسطورۀ اژی دهاک یکی از قدیمی ترین و شناخته شده ترین اسطوره ها در ادب فارسی از دوران کهنسال تا به دوران اسلامی است. اسطورۀ اژی دهاک از راه متون اوستایی شناخته شده است؛ در ادبیات زرتشتی به زبان پهلوی نیز، اسطوره ای شناخته شده بشمار می آید. بس پیداست که این اسطوره، یادگار نوشته های پسا-ساسانی را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است. مطالعۀ تطبیقی این اسطوره در منابع اسلامی از بن مایۀ همانند و نزدیک آن در منابع عربی-فارسی حکایت دارد. با وجود این، در کوش نامه، سرودۀ حکیم ایرانشان ابی الخیر، داستان درمان بیماری ضحاک با پیدایی پزشکی هندی گره خورده است که این نکته در سایر متون عربی-فارسی شناخته شده، دیده نمی شود. این مقاله تلاش دارد تا به یاری رخدادهای نخستین سده های اسلامی، چرایی حضور این پزشک هندی در درمان بیماری ضحاک را توضیح دهد؛ آنجا که نگارنده ضحاک را با هارون و پزشک هندی را با پزشک نامدار هندی یعنی منکه، پزشک معالج آن خلیفۀ ستمگر، سنجیده است. واژه های کلیدی: ضحاک، کوش نامه، منکه هندی، متون عربی-اسلامی.
منابع مشابه
مطالعه ی تطبیقی علی نامه و شاهنامه
منظومه علی نامه هم اکنون نخستین حماسه مذهبی محسوب می شود که به زبان فارسی سروده شده. هر چند مبنای علی نامه بر نقل وقایع از منابع تاریخی است، اما سراینده به گزینش رویدادها پرداخته و از آمیختن واقعیت و خیال و با الگوبرداری از شاهنامه دو جنگ جمل و صفین را در قالب قصه منظوم و در 12 مجلس پرداخته است. این الگوبرداری هم در زبان حماسی و هم در صور خیال است، اما گاه در همان الگوها تغییراتی ایجاد کرده و آ...
متن کاملفر در شاهنامه فردوسی و گرال در رمان های آرتوری : مطاله تطبیقی دو درونمایه اسطوره ای
در سال 1939 سر جهانگیر کویاجی چند مطالعه دربارهی شاهنامه به چاپ رساند و در این پژوهش ها درونمایه های حماسهی فردوسی را رمانهای آرتوری مقایسه کرد. از میان این درونمایه ها می توان به مقایسهی مفهوم فر یا فره در شاهنامه و گرال در رمان های آرتوری اشاره کرد. درست است که میان این دو مفهوم تشابهات زیادی وجود دارد اما در عین حال بسیار متفاوت هستند. پس از مطالعه و واکاوی متون در می یابیم که باید جان...
متن کاملنقد تطبیقی اسطوره آفرینش در شاهنامه فردوسی و مهابهاراتای هندی
شباهتهای فراوانی که در باورهای باستانی دینی و حماسی ایران و هند یافت میشود، نشانگر همریشهبودن فرهنگ و تمدن ایرانی و هندی است. بیشترین شباهت را میان ایران و هند میتوان در حماسه مهابهاراتا و شاهنامه فردوسی یافت. حتی در آیین زردشت نیز شباهتهایی فراوان با آیین هندو به چشم میخورد. خوردن گیاه هوم و قربانیکردنها همه به یکدیگر شباهت دارد. در دو حماسه ایرانی و هندی، بسیاری از شخصیتها شبیه به ی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
ادبیات تطبیقیجلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۱-۱۲
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023